Motor konuşma bozuklukları, konuşmanın planlanması, nörumuskular düzenlemesini, yürütülmesi ya da motor proglamlamasının etkileyen çeşitli nedenler sonucu ortaya çıkan nörofizyolojik temelli konuşma bozukluklardır. Bu bozukluğun ortaya çıkmasında birçok farklı neden söz konusu olabilmektedir. Yapısal nedenler, semptomlar, hastalıklar motor konuşma bozukluğuna neden olabilir. Vokal kordlarda paralizi, beyin hasarı, kas zayıflığı, inme, serebral palsi, parkinson, DEHB, MS gibi hastalıklarda motor konuşma bozuklukları görülebilmektedir.
Dizartri solunum, fonasyon, rezonans, artikülasyon ve prozodi bileşenlerinin tamamını ya da birkaçını etkileyen bir hasar sonucu oluşan motor konuşma bozukluğudur. Hasarın merkezi ya da periferal sinir sistemini ayrı ayrı olarak ya da her ikisinin birden etkilemesi mümkün olabilmektedir. Etkilenme sonucunda konuşmanın üretimini sağlayan kas kontrolünü etkileyen norömotor bir sorunla karşılaşılmaktadır. Bu sebeple oral iletişim sorunları ortaya çıkmaktadır. Dizartri ile tanılama sonrasında konuşmaya ilişkin olarak respirasyon, fonasyon, artikülasyon, prozodi ve rezonans bileşenlerinde sorunlar gözlenir.
• Konuşmayı sekteye uğratan zorlanmış inspirasyon ve ekspirasyon, işitilebilir inspirasyon; ekspirasyon sonunda homurdanma.
• Perde kırılmaları, diplofoni, titrek sesle karakterize olmuş perde bozuklukları, çok alçak ya da yüksek ses, sert, pürüzlü ya da çatallanmış, ıslak ses.
• Ünsüzlerin net olmayan üretimleri; uzatmalar, ses tekrarları, artikülasyonda düzensiz bozulmalar.
• Yavaş, aşırı hızlı ya da değişken konuşma oranı, sözcük ya da heceler arasında uzamış aralar, konuşmaya uygun olmayan duraklar ve konuşmada acelecilikler.
• hipernazalite; hiponazalite; nazal amisyon.
Apraksi motor becerileri etkileyecek herhangi bir güçsüzlük olmadan, beceri gerektiren hareketlerin yapılamaması, programlanamamasıdır. Apraksinin birçok alt tipi vardır.
Konuşma apraksisi, konuşmaya ilişkin istemli kas hareketlerinin planlaması ve sıralanmasına yönelik zorluklardan doğan bir konuşma bozukluğudur. Apraksi her yaştan insani etkileyebilir; etkilenme yaşına ve sebeplere göre farklı isimler alabilir. Bozukluk kasların yetersizliğinden değil, beynin konuşma eylemi için gereken konuşma organlarını/artikülatörleri hareket ettirme konusunda yaşanan sorundan kaynaklanmaktadır. Apraksi tanısında genellikle bazı kliniksel özellikler segilenmektedir.

• Konuşmanın başlatılmasında yavaşlık ve gecikme
• Konuşma oranında azalma
• Otomatik konuşmada, istemli ve spontan konuşma hareket sıralmasına göre daha az etkilenme.
• Her konuşma denemesinde tutartsız hata örüntüleri.
• Sesletim hataları.
• Prozodik sorunlar.
• Uzun sözcüklerde artan hatalar.
• Sözcün başı seslerin üretiminde daha fazla zorluk.
• İzole olarak doğru üretilen seslerin koartikülasyon esnasında üretilememesi.
• Anlamsız sözcüklerde daha fazla hata.
• Sık kullanılan ve görülebilen seslerde daha az hata.